Geschiedenis

Wie met ons op reis gaat door de tijd moet een beetje van geschiedenis houden. En zal de geschiedenis ook moeten verstaan in de tijd waarin de feiten zich afspelen. Met de kennis van nu naar de geschiedenis van toen kijken is eigenlijk onbegonnen werk. Nu begrijpen we de vele scheuringen en afsplitsingen niet zo goed meer. Om de geschiedenis toch te verstaan ga ik met reuzensprongen door de tijd heen en ben daardoor absoluut niet volledig. 

De Christelijke Gereformeerde Kerk te Zaandam
Op 17 juni 1893 wordt de Christelijke Gereformeerde kerk van Zaandam geïnstitueerd. Er is niet meteen een kerkgebouw beschikbaar. Voorlopig wordt hierin voorzien door twee woningen aan het Wijnkanspad tot vergaderzaal om te bouwen. De eigenaar van de percelen, T. de Vries, geeft hiervoor toestemming onder de voorwaarde dat als er later een ander kerkgebouw in gebruik genomen wordt, de woningen weer in de oude staat worden teruggebracht.
Het ledental van de gemeente breidt zich snel uit, zodat het gebouwtje aan het Wijnkanspad niet langer geschikt is om de kerkdiensten in te houden. Er wordt besloten een stuk grond te kopen aan de Herengracht van de firma l & D. Eilman, waarop dit aannemersbedrijf, gebruik makend van de fundamenten van een oud kaaspakhuis een kerkgebouw met kosterswoning en consistorie kan bouwen voor de bouwsom van f 4.600,--.
Nadat de financiering van dit bedrag is geregeld wordt de bouw van de kerk uitgevoerd.

Een reuzensprong
In de jaren daarna zijn er vele predikanten in de gemeente voorgegaan en ook weer vertrokken. De kerk bloeit en groeit en ontwikkelt zich tot een gemeente die vooral een open karakter heeft. De Bijbel staat centraal, maar er is ruimte voor eigen meningen. Dan komt in de negentiger jaren de klad erin: veel leden vertrekken om uiteenlopende redenen. Ook landelijk beginnen de kerken leeg te lopen.
Mist de kerk iets? Kan zij de aansluiting met ‘buiten’ niet meer maken? 
Wat de oorzaak ook is, de kerk loopt meer en meer leeg en uiteindelijk blijven er in 2003 op papier nog maar 92 mensen lid en komen er op zondag niet meer dan zo’n 25 mensen in de kerk. Kinderen zijn er niet meer. De kerkenraad staat voor een lastige beslissing. Moet zij de 110-jarige kerk opheffen? Het is een respectabele leeftijd, maar is dat de oplossing? We leggen het probleem voor aan de Classis van Amsterdam (regionale kerkvergadering). Zij erkennen het probleem en willen meedenken.
Een commissie uit deze Classis gaat aan het werk en confronteert de gemeenteleden met het feit dat weliswaar niets mankeert aan hun geloof, maar dat de kerk niet meer naar buiten gericht is. Hier binnen in de kerk is het – voorzover je daar van kunt spreken – wel knus, maar zo heeft deze kerk geen toekomst meer en moet zij inderdaad haar deuren sluiten. Onder leiding van de commissie gaat de gemeente bij zichzelf te rade. Zij erkent het probleem en neemt heel moedig het besluit dat het anders moet. De commissie gaat samen met de kerkenraad op zoek naar een predikant die deze nieuwe manier van denken en uitstraling met visie wil opzetten. Herplanten zeg maar.

Een nieuw begin
Zo komt ds. Paul den Hertog uit de stad Groningen. Op 22 augustus 2004 doet hij intrede in de Christelijk Gereformeerde Kerk van Zaandam. De kerk noemt zich in de wandelgangen niet bij deze lange naam en wordt al heel lang "Menorah" genoemd. Met de intrede van ds. Paul den Hertog en met de wens een nieuwe start te maken wordt dat nu "Menorah-Zaanstad".
De vernieuwde geestdrift zorgt voor een opleving en de gemeente groeit, zowel in ledenaantal als in passie. Er wordt inmiddels gekerkt in de aula van een middelbare school, het Pascalcollege. Het kinderwerk krijgt door de vele jonge gezinnen een nieuwe impuls. Voor de Zaankanter komen er mooie nieuwe initiatieven tot stand, zoals de Sonrise-sportweek van Athletes in Action, het buurtwerk van Samen Thuis in de Hofwijk en Passie voor Kogerveld. In 2014 nam ds. den Hertog afscheid en beleefde Menorah enkele jaren een vacante periode. In september 2018 nam Mark Veurink het stokje over en trad als evangelist in dienst bij Menorah, samen met zijn vrouw Hanneke Veurink-Malda die als kerkelijk werker aan de slag ging.